کلینیک بتن ایران

کد مطلب : 543

اصول بتن: بتن ریزی و پرداخت بتن

مخلوط کردن ، انتقال و حمل بتن باید بدقت و هماهنگ با عملیات بتن ریزی و پرداخت انجام شود و باید در نظر داشت استفاده از افزودنی های بتن نقش مهمی در ساختار سازه ما دارند استفاده از ژل میکروسیلیس و افزودنی های فوق روان کننده یا ابر روان کننده های کربکسیلاتی و نفتالینی خواهند داشت تا ما بعدا دچار مشکل نشویم که بخواهیم از ترمیم کننده های بتن در پرداخت بتن استفاده کنیم ، باید در نظر داشت که بتن را باید به سرعتی مستقر نمود که بتن پخش کرد ، اضافه ها را برداشت ، یکپارچه نمود و به حالت شناور به حرکت در آورد . بتن را باید تا حد ممکن و بطور مستقر در نزدیکی محل نهایی ریخت. در حالت ساخت قالب یک تخته ، باید از یک گوشه و در امتداد پیرامون قطعه ، بتن ریزی را آغاز نمود و پر بار، مقابل بار بتن قبلی ، ریخته شود . بتن را نباید به شکل توده های مجزا ریخت و سپس هموار نمود و نیز نباید پربار یک توده بزرگ را یکجا ریخت و سپس آنرا به صورت حرکت افقی به نقطه مورد نظر و نهایی منتقل نمود.

یکپارچه سازی

در برخی ساختمان سازی ها ، بتن را درون فرم یا قالب می ریزد و سپس آنرا یکپارچه می کند. با یکپارچه سازی ،بتن تازه به شکل و فرم قالب در می آید و اطراف آنرا مسلح می کنند و بسته ها سنگی ، اشکال نشانه عسلی و فضا های هوایی محبوس را حذف و ترمیم می کنند. بخشی از هوای محبوس ، عمدی است و نباید حد قابل توجهی از آن از بین برود . ارتغاش دادن، روش بسیار متداول برای یک کاسه کردن بتن است و به دو صورت از داخل یا از خارج انجام می شود. بتن هنگام ارتعاش ، اصطکاک داخلیش در بین ذرات شن و ماسه و به طور موقتی از بین می رود و به شکل مایع عمل می نماید ودر اثر نیروی گرانیش در داخل قالب مس نشینند و هوای محبوس درون فضای خالی به راحتی به سطح بتن بالا می آید. اصطکاک داخلی به محض توفقف ارتعاش مجددا بر قرارمی گردد.

پرداخت

بتنی که در برابر چشم قرار خواهد گرفت باید به چندین شکل پرداخت شود از جمله بتن یک تخته که در ساخت جاده ،بزرگراه یا حیاط مسطح کنار حانه بکار می رود.

انواع پرداخت با رنگها و بافتهای ممتنوع دیده می شود از جمله شن و ماسه برجسته و بیرون از بتن و یا سطوح منقوش دربعضی از سطوح فقط همواره سازی انجام می شود، پستی و بلندیها را می گیرد و در بعضی از موارد دیگر عمل جارو کردن ، قوطه دادن یا بیلچه زدن به طرز خاصی انجام می شود. هموار کردن در عملیات تهیه بتن یک تخته یعنی برش دادن قسمتهای اضافی بتن تا سطح بتن به گیرش معینی برسد با یک حرکت اره ای در امتداد و لبه بتن بطورمستقیم حرکت می کنند و پر بار مسافت کمی به جلو می روند. نقاط پست و بلند از بین می رود و بلافاضله بعد از این عمل ، ذرات دانه درشت شن و ماسه کار گذاشته می شود. مثل این است که لبه تخته بتن را در یک امتدا و مستقیم و از طول بکشند. درزهای نامشهود و اتفاقی را باید بهم پیوند داد تا محو شوند. با شیار کن دستی یا با فروبردن قطعات پلاستیکی ، چوپی ، فلزی ، فاصله های مفصل را بهم متراکم می کنند یا ماده اتصال را به بتن در حالتی که هنوز سفت نشد.

اضافه می نمایند. مفصل های دندانه اره ای وقتی است که بتن به حد کافی سفت شده یا به حد کافی قوی است تا از بازشدگی جلوگیری می کند. بعد از مفصل بندی بتن ، باید با استفاده از ابزار چوپی یا فلزی عمل غوطه دادن را انجام داد یا از ماشین پرداخت استفاده . نمود . این ماشین تیغه هایی برای غوطه دادن دارد. در نتیجه ذرات شن و ماسه به زیر سطح بتن اضافه می شود. و عیب و ایرادهای جزئی، فضاهای خالی و نقاط قلمبه شده را از بین می رود و تمام سطوح ملاط آماده عملیات بعدی پرداخت می گردد. در صورت تمایل به ایجاد یک سطح هموار ، سخت و مزاکه ، بعد از عوطه دادن باید با بیلچه فولادی ، بیلچه زنی کرد. بیلچه زنی تنها بعد از انجام پرداخت کافی نیست . یک سطح ضد لغزش باید به صورت جارویی کردن پرداخت شود. پیش از آنکه بتن کاملا سفت شده باشد اما بقدر کافی هم باید سفت باشد تا آثار و رد جاروب باقی بماند.

اصول بتن = افزودنی های شیمیائی

افزودنی های شیمائی از جمله ترکیبات داخل بتن غیر از سیمان پرتلند، آب و شن ماسه هستند که بعد از محل مخلوط کردن این مواد یا در حین این عمل ، به مخلوط اضافه می شوند اصولا منظور از استفاده از این افزودنی های این است که هزینه ساخت بتن کم شود، کیفیت سنتی بتن بهتر شود، کیفیت بتن موقع مخلوط کردن، حمل و نقل، بتن ریزی و نرمیم بهتر شود و بر برخی حوادث اضطراری حین عملیات بتن ریزی غلبه گردد.موفقیت در اضافه کردن مواد افزودنی مستلزم کاربرد روش های مناسب و درست در مجموعه عملیات بتن ریزی است. اکثرا مواد افزودنی به فرم مایع آماده به کار است و در محل کارگاه یا در محل ریختن بتن، به بتن اضافه می شوند. برخی مواد افزودنی مثل رنگدانه ها، مواد گرانقیمت و مواد کمکی برای پمپاژ فقط به مقدار بسیار بسیار کم معمولا به صورت دستی و با ظروف سنجش شده بکار می روند. میزان تاثیر یک ماده افزودنی به چندین فاکتور بستگی دارد از جمله : نوع و مقدار سیمان، ترکیب آب، مدت زمان مخلوط کردن ، سفت و شل بودن بتن و دمای بتن ودمای هواوافزودنی رسید/برای این کاربایدازانواع سیمان استفاده کرد یا درجه شن وماسه را تعییر داد.

5 نوع کاربرد

افزودنی ها را بر اساس نوع کاربرد تقسیم می کنند. 5 طبقه مواد افزودنی شیمیایی مشخص شده است: محبوس کننده هوا، کاهش دهنده آب ، تاخیر دهنده ، شتاب دهنده، مواد شکل دهندن ( فوق شکل دهنده ها ) بقیه مواد افزودنی در طبقه خاصی جای می گیرند و کارهای خاصی انجام می دهند: جلوگیری از خوردگی، کاهش چروکیدگی، کاهش فعل و انفعال قلیا ـ سلیکا ، تقویت کاربری ، پیوند شیمیایی، ضد رطوبت ور نگ دادن ، مواد افزودنی محبوس کنند. هوا که بطورعمدی برای قرار دادن حباب هوا در بتن استفاده می شوند، در بحث « بتن دارای هوا محبوس » به طور کامل بررسی گردیده اند. مواد افزودنی کاهش دهنده آب معمولا حدوده تا 10 درصد از ترکیب آب بتن را کم می کنند. این نوع بتن به آب کمتری نیاز دار تا به حد سفتی لازم برسد. نسبت آب و سیمان در این بتن کمتر است. در نتیجه استقامت بتن بدون اضافه کردن بتن، بالاتر می رود. پیشرفت های جدید در تکنولوژی اضافه کردن مواد افزودنی موجب گردیده ، طیف متوسطی از کاهش دهنده های آب تهیه گردد- این مواد حدود 8 درصد از آب بتن را کم می کنند و در دماهای مختلف استقامت و دوام بیشتری دارند. مواد کاهش دهنده آب در طیف متوسط، نسبت به انواع استاندارد ، تنظیم زمانی دقیقتری دارند.

مواد افزودنی تاثیر دهنده که سفت شدن بتن را کندتر می سازد، برای مقابله با اثر تشدیدی آب و هوای داغ بر سفت شدن بتن استفاده می شوند. دمای زیاد موجب افزایش سرعت سفت شدن بتن می شود، در نتیجه کار پرداخت بتن دشوار می گردد. مواد تاخیر دهنده موجب سهولت عملیات استقرار بتن می شوند و سفتی اولیه بتن را به تاخیر می اندازند. اکثر آنها عمل کاهش دادن آب را نیز انجام می دهند و ممکن است هوا را نیز در بتن محبوس کنند. مواد افزودنی شتاب دهنده، سرعت افزایش استحکام اولیه بتن محبوس کنند. مواد افزودنی شتاب دهنده، سرعت افزایش استحکام اولیه بتن را بالا می برند و از زمان لازم برای ترمیم و حفاظت از بتن می کاهند و عملیات پرداخت را سرعت می بخشند. مواد افزودنی شتاب دهنده از لحاظ اصلاح خصوصیات بتن از آب و هوای سرد، اهمیت خاصی دارند. سوپر شکل دهنده ها نیز در حد زیاد کاهش دهنده آب و شکل دهنده بتن هستند ( HRW R ) و 12 تا 30 درجه آب از داخل بتن کم می کنند . و بهنسبت نوع ماده و مقدار مصرف فرق می کند ودر نتیجه کار ایی بتن به سرعت از دست می رود و در سفتی بتن تاثیر می گذارد. این مواد معمولا در محل استفاده بتن، به بتن اضافه می شوند ، مواد افزودنی ضد خوردگی،در گرد. خاص خود قرار دارند. و برای کند کردن خوردگی فلز درون بتن بکار می روند.

مواد ضد خوردگی یک استراژی دفاعی برای ساختار های بتنی است از جمله در امکانات دریائی ، پل ، بزرگراه و محل توقف اتومبیل ها که با کلراید غلظت بالا مواجه هستند. سایر مواد افزودنی خاص عبارتند از : مواد کاهش دهنده چروک و مواد ضد فعل و انفعال قلیا با سلیکا……. مواد کاهش دهنده چرو کیدگی برای کنترل خشک شدن و به حداقل رساندن تشکیل ترک و ارز استفاده می شوند ولی مواد ضد ASR برای کنترل مسایل پایدار مربوط به فعل و انفعال قلیا ، سلیکا بکار می روند.

اصول بتن = شن و ماسه

مواد شن و ماسه ، مواد دانه ای و بی حرکتی هستند از جمله ماسه ، گراویه یا سنگ خرد شده که در کنار آب و سیمان پرتلند، از ترکیبات اساسی بتن محسوب می شوند . برای تهیه یک ترکیب خوب از بتن باید شن ماسه، تمیز ، سفت، خوی و عادی از مواد شیمیایی جذبی یا خاک رس و سایر ذرات ریز که موجب خرابی بتن می شوند، باشد. مواد شن و ماسه 60 تا 75 درصد مجموع حجم بتن را تشکیل می دهند و به دو نوع دانه درشت و دانه ریز تقسیم می گردند. مواد شن و ماسه دانه ریز معمولا شامل شن طبیعی یا خرده سنگ هستند به صورتی از سرند 5/9 تا 5/37 میلیمترقطر دارند. اکثر مواد شن و ماسه درشت دانه از نوع گراویه است که در بین بتن همراه با خرده سنگ بخش اعظم باقیمانده را می سازند ، گراویه و ماسه طبیعی معمولا با کندن زمین چک چاله، رودخانه، دریاچه یا بشر دریا تهیه می شوند. مواد خرد شده از شکستن و خرد کردن سنگ، و قلوه سنگ یا گراویه سایز بزرگ تهیه می شوند. بتن کهنه یک منبع برای تهیه مواد شن و ماسه است و در زیر پایه ها گرانولی به طرز رضایت بخشی بکار رفته است هم چنین در سیمان کاری روی خاک و در بتن جدید کاربرد دارد. تهیه مواد شن و ماسه شامل خرد کردن ، سرند کردن و شستن تا حد درجه و تمیزی معین است. در صورت لزوم ، برای ارتقا درجه کیفی شن و ماسه می توان از روش های جدا سازی با وسیله سنگین یا حرکت دادن استفاده کرد.

کد مطلب : 542

بتن ریزی در سرما

لازم است که بتن تازه در برابر آثار ویرانگر یخ زدگی محافظت شود بتنی که حتی یک بار در سنین اولیه یخ زده باشد در مقایسه با بتنی که یخ نزده باشد در برابر شرایط جوی از مقاومت کمتری برخوردار است و نیز آب بند نخواهد بود.

مصرف مواد افزودنی بتن فواید زیر را دارد:

    از خسارت به بتن ناشی از یخ زدگی در زمان‌های اولیه که قرار است در هوای سرد استفاده شود، جلوگیری می‌شود.

    از رشد قدرت و مقاومت مورد نیاز بتن جهت آن اطمینان حاصل می‌شود.

    از شرایط مطلوب برای بهبود استحکام بدون استفاده از گرمای اضافی در زمان آن باید، اطمینان حاصل می‌شود.

    تغییر دمای سریع در بتن به منظور جلوگیری از ترک خوردگی در آن زمان ، کنترل می‌شود.

    محافظت دائمی از ساختار بتن در آن زمان فراهم می‌شود.

آیین نامه

مطابق آیین نامه بتن ایران (آبا) هوای سرد به وضعیتی اطلاق می‌گردد که برای سه روز متوالی شرایط زیر برقرار باشد:

    دمای متوسط هوا در شبانه روز کمتر از 5 درجه سانتیگراد باشد.

    دمای هوا برای بیشتر از نصف روز از 10 درجه سانتی گراد زیادتر نباشد.

راه حل

اولین راه حل گرم کردن مصالح و خصوصاً آب مصرفی در بتن است. البته این روش تقریباً ناکارآمد بوده و صرفاً نیروی زیادی را می‌طلبد.

برای دومین راه حل می‌توان استفاده از مواد تسریع کننده را در نظر گرفت. این مواد موجب افزایش سرعت هیدراتاسیون و بالا رفتن دمای حاصل از هیدراتاسیون می‌شود. مقاومت بتن در سنین اولیه نیز افزایش می‌یابد.

سومین راه حل و بهترین آن استفاده از ضد یخ بتن می‌باشد ( برای مثال مشخصات MTO ANTIFREEZ را مصالعه کنید) زیرا یک ضد یخ بتن خوب با تسریع در روند هیدراتاسیون ، سرعت گیرش اولیه بتن را بالا برده و در نتیجه میزان آب اشباع در بتن را کاهش می دهد ، از طرفی نقطه انجماد آب موجود در بتن را پایین آورده و به همین علت شرایط بند 2 را نیز برآورده می‌کند و بهترین راه برای آن استفاده از ضد یخ بتن می‌باشد.

بتنی که در هوای سرد ریخته می‌شود تنها در صورتی دارای مقاومت و دوام لازم برای رعایت الزامات سرویس مدنظر می‌باشد، که به صورت مناسبی تولید، ریخته و محافظت شود.

با وجود اینکه آن زمان شناخته می‌شود ولی در طول 24 ساعت اولیه برای جلوگیری از یخ زدگی حفاظت در بهار و پاییز نیز لازم است. وقتی بتن یخ می‌زند چه اتفاقی می‌افتد؟ آب داخل منافذ در بتن در حدود 1 درجه سانتی گراد (30 درجه فارنهایت) شروع به یخ زدگی می‌کنند.

هنگامیکه مقداری آب یخ می‌زند غلظت یون داخل آب یخ نزده بالا می‌رود علاوه بر این، نقطه انجماد نیز بالا می‌رود. در حدود -3 تا -4 درجه سانتی گراد (25 تا 27 درجه فارنهایت)، منافذی که به اندازه کافی داخل آن آب است یخ می‌زند در نتیجه هیدراتاسیون کاملاً متوقف می‌شود و بنابراین استحکام بتن، نیروهایی که بوسیله انبساط یخ تولید مشوند (حجم یخ اشغالی حدود 9٪ بیشتر از آّب) ممکن است در یکپارچگی طولانی مدت بتن زیان آور باشد.

اهداف در آن زمان چه هست:

    از خرابی بتن به سبب یخ زدگی در مراحل زودتر جلوگیری می‌کند.

    مطمئن می‌شود که بتن استحکام لازم برای برداشت مطمئن از فرم‌ها را ارتقا می‌دهد.

    شرایط بهبودی را برقرار می‌کند که قدرت انبساط طبیعی را بدون استفاده از دمای اضافی می‌پروراند.

    تغییرات دمایی سریع را در داخل بتن محدود می‌کند تا از ترک‌های دمایی جلوگیری شود.

    حفاظت دائمی با قابلیت استفاده مورد در خواست از ساختار را فراهم می‌کند.

برای هر 10 درجه سانتی گراد (18 درجه فارنهایت) کاهش در دمای بتن، دفعات آن را دو برابر می‌شود بنابراین تعداد دفعاتی که بتن به سبب یخ زدگی مستعد آسیب پذیری و خرابی می‌باشد، افزایش می‌یابد.

از دیگر اهداف مصرف مواد افزودنی بتن در آن زمان را می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    جلوگیری از خسارت به بتن ناشی از یخ زدگی در زمان‌های اولیه

    اطمینان از رشد مقاومت مورد نیاز بتن جهت آن

    نگهداری از شرایط مطلوب برای بهبود استحکام بدون استفاده از گرمای اضافی در زمان بتن ریزی

    کنترل تغییر دمای سریع در بتن به منظور جلوگیری از ترک خوردگی

    محافظت دائمی از ساختار بتن

باید توجه داشته باشید که بتن گرم قرار داده شده در بستر سرما، گرما از دست می‌دهد و افت دما پیدا می‌کند. دانستن این مسئله بسیار مهم است که اگر ساختار به دلیل کیورینگ و محافظت نامناسب دچار خرابی شده باشد رسیدن بتن به مقاومت 28 روزه مخصوص بی فایده خواهد بود.

بتنی که از یخ زدگی محافظت شده است تا وقتی که به مقاومت فشاری حداقل 3.45Mpa (500 psi) برسد بدلیل قرار گرفتن در معرض یک چرخه یخ زدگی تنها دچار خرابی نمی‌شود. بتنی که محافظت می‌شود و یا احتمالاً عمل آوری می‌گردد علی‌رغم قرار گرفتن در معرض هوای سرد به مقاومت بالقوه خودش می‌رسد. به جز در گرما و محوطه حفاظتی، نیازی به تامین رطوبت خارجی برای عمل آوری در زمان هوای سرد نیست ویا این نیاز کمتر می‌گردد.

ضد یخ های بتن

ضد یخ های بتن مواد شیمیایی هستند که به منظور پایین آوردن نقطه انجماد فاز مایع به آب اختلاط بتن اضافه می گردند و تا دمای °C 30- کاربرد دارند .

استفاده از ضد یخ در بتن ریزی در شرایط آب و هوای سرد، دارای اصول فنی ساده و بسیار سودمند می باشد که باعث صرفه جویی20 الی50 درصدی زمان و انرژی در مقایسه با عمل آوری با بخار، گرم کردن بتن و .... می باشد.

در روسیه بیش از 40 سال تجربه بتن ریزی بدون گرم کردن بتن وجود دارد، این امر با توجه به آب و هوای بسیار سرد روسیه می باشد.

مصارف اصلی

ضد یخ ها در بتن در جا، بتن مسلح، سازه های یکپارچه پیش ساخته و ..... در دمای (هوا، زمین) زیر °C5 و تا کمترین دمای روزانه °C 30- مورد استفاده قرار می گیرند.

خصوصیات / مزایا

عملکرد ضد بتن ها به دو صورت کلی ذیل می باشد :

یک دسته نقطه انجماد فاز مایع بتن را پایین می آورند، همچنین زودگیرها و دیرگیرهایی ضعیف هستند که بر گیرش و سخت شدگی سیمان تاثیر می گذارند، از جمله محصولات الکترولیت مانند: ANTIFREEZ SN و ANTIFREEZ SC. محصولات الکترولیت ضعیف مانند: ANTIFREEZ AM و غیر الکترولیت مانند: ANTIFREEZ U می باشند. دسته دوم افزودنی های دو یا سه سیستمی می باشند. هیدراتاسیون سیمان را تسریع کرده و همچنین خصوصیات ضد یخ را دارا می باشند.

علاوه بر این دو گروه اصلی، مابقی خصوصیات ضعیفی از ضد یخ ها را دارا می باشند. گیرش و سخت شدن سیمان را تسریع می کنند و به صورت قابل توجهی میزان گرمای مراحل اولیه سخت شدن سیمان در بتن ریزی زمستانی را افزایش می دهند. این افزودنی ها در شکل گیری سریع ساختار متراکم موئینه سیمان شرکت می کنند، مانند: ANTIFREEZ FS و .ANTIFREEZ AS

اطلاعات فنی

بیشتر افزودنی های ضد یخ باعث ایجاد تاخیر در گیرش بتن می شوند. از آنجایی که میزان مصرف ضد یخ ها از افزودنی هایی که به منظور تاخیر درگیرش استفاده می شوند بسیار بیشترمی باشد، سخت شدن سیمان تسریع می شود و این مسئله گاهی اوقات بتن ریزی را مشکل می کند.

ANTIFREEZ زمان گیرش و سخت شدن سیمان را کاهش می دهد، همچنین بر روی ساختار خمیر سیمان و مقاومت در برابر یخ زدگی بتن تاثیر قابل توجهی دارد. این محصول همراه با کند گیرکننده ها یا روان کننده ها مورد استفاده قرار می گیرد. میزان مصرف روان کننده به نوع سیمان و میزان مصرف ضد یخ بستگی دارد.

در بتن ریزی در هوای سرد با استفاده از افزودنی های ضد یخ می توان دیگر افزودنی های بتن مانند هوازا، روان کننده، دیرگیر کننده و فوق روان کننده را استفاده کرد. میزان مصرف هوازا باید در آزمایشگاه دقیقاً مشخص شود. زمانی که افزودنی های نامبرده همراه با ضد یخ استفاده می شوند، میزان مصرف بالاتری نسبت به حالت نرمال دارند.

بیشترین میزان مصرف روان کننده بر پایه لیگنو برای مخلوط شدن با ANTIFREEZ (SN+CC)و ANTIFREEZ CCNN نباید از بیشتر10% شود.

ضد یخ های کلینیک بتن ایران در دو حالت مایع و پودری عرضه می گردند و مشخصات آن از طریق بخش محصولات – افزودنی های بتن کلینیک بتن ایران- قابل بازیابی است.

 کد مطلب : 540

معادلات انتشار فوق مبتنی بر این فرض است که می توان بتن را به صورت یک محیط شبه همگن در نظر گرفت . بنابراین می توان گفت که معادلات انتشار نمی توانند مستقیما تهاجم کلراید به داخل بتن از طریق ترک ها را مستقیما تحت پوشش قرار دهند . با این وجود ، اگر فرض کنیم که سطوح جانبی ترک ها به منزله سطوحی از بتن هستند که یون کلراید می تواند از طریق آنها به داخل بتن نفوذ کند ، آنگاه این امکان ، اگر چه با مشکل ، فراهم خواهد شد که بتوانیم تاثیر ترک ها را بر روی تهاجم کلراید به داخل بتن تعیین کنیم.

شرایط اولیه و مرزی

برای حل قانون دوم انتشار فیک باید شرایط اولیه و مرزی را بدانیم . بسته به میزان آگاهی ما در مورد این شرایط ، مناسب خواهد بود که برخی از حالتهای خاص را تعریف کنیم .

شرایط اولیه عبارت است از غلظت کلراید بتن در هنگام شروع تهاجم کلراید به آن که در اینجا فرض می کنیم  ثابت است.

سازه های بتن مسلح قدیمی

در یک بتن نسبتا قدیمی ( مثلا با قدمت تقریبا بیش از 20 سال ) می توان روند انتشار کلراید به داخل آن را ثابت فرض کرد ، یعنی D=  ضمنا ، میزان کلراید در سطحی از بتن که در معرض کلراید قرار دارد ، یعنی  را می توان در حد یک میزان ثابت  تثبیت کرد .این امر منجر به آن می شود که معادله انتشار صورتی ساده به خود بگیرد و شرایط اولیه و مرزی نیز ساده شده و به صورت  ثابت ( یعنی با توزیع یکسان ) و  درآیند.

تعیین پارامترهای کلراید

هنگامی که در مورد قابلیت انتشار کلراید بحث می شود معمولا تهاجم کلراید را مد نظر قرار می دهند و پارامترهای دخیل در آن را به عنوان مقادیری ثابت در نظر گرفته و آنها را بر این اساس تعیین می کنند . قابلیت انتشار کلراید در داخل بتن را در دو مورد تعیین می کنیم:

الف ) تعیین پارامترهای کلراید در آزمونه های آزمایشگاهی که تحت شرایط مشخص تهاجم کلراید ( مثلا شرایط مذکور در استاندارد NT Build , Nordtest , 1996a ) قرار گرفته اند .

ب ) تعیین پارامترهای کلراید سازه های بتن مسلح (مثلا سازه های بتن مسلح دریایی ) یا آزمونه های بتنی که مثلا در یک ایستگاه تحقیقاتی دریایی تحت شرایط تهاجم کلراید ناشی از محیط قرار گرفته اند .

هنگام به دست آوردن یک پروفایل کلراید ، هیچگونه اطلاعاتی در مورد شرایط اولیه مرزی و فیزیکی نداریم . بنابراین برای آنکه تا آنجا که ممکن باشد مسئله را ساده کنیم ، فرض می کنیم در خلال تمامی دوره قرار گیری بتن در معرض کلراید ، پارامترهای کلراید ثابت باقی می مانند. با این وجود ، باید اذعان داشت که این امر صحیح نیست . همچنین از آنجا که فقط یک پروفایل تغییرات کلراید نسبت به زمان داریم ، لذا هیچگونه اطلاعاتی در مورد این شرایط در اختیار نداریم.

در یک تحقیق بر روی نمونه هایی از یک نوع بتن که در شرایط محیطی یکسانی قرار گرفته بودند آزمایشهایی انجام شد و پروفیل های کلراید آنها در زمانهای مختلف تعیین شد . تا که واکا و همکاری وی در سال 1998 این پروفیل ها را بررسی کرده و نشان دادند که مقدار ضریب انتشار کلراید بتن بدست آمده ،  ، به زمان بستگی دارد . مقدار ضریب به دست آمده انتشار کلراید در بتن به عنوان مقدار ثابت ضریب انتشار تعریف می شود . این امر موجب تعیین مقدار اندازه گیری شده تهاجم کلراید ( برای یک مقدار ثابت کلراید سطحی  ) می شود .

تاکه واکا و همکاران وی در سال 1988 ، پیشنهاد کردند که برای مدل کردن ضریب انتشار به دست آمده ، ازیک تابع توانی استفاده شود . بعدا مانگات و همکارانش در سال 1994 و ماگه و همکارانش در سال 1993 ، و برخی دیگر از پژوهشگران ، وابستگی به صورت رابطه فوق را اثبات کردند.

افزایش تعداد مشاهدات و بررسی انجام شده بر روی سازه های بتن مسلح دریایی ، بوسژه در کشور ژاپن ، نشان داد که میزان کلراید سطحی به دست آمده باید تابع زمان باشد . اوجی و همکاران وی در سال 1990 بر اساس مشاهداتشان پیشنهاد کردند که  متناسب با جذر زمان مدل شود . این نکته می تواند به عنوان یک دستاورد مطلوب تلقی شود زیرا مطابق با آنچه که کرنک در سال 1956 در کتا خویش ارائه کرده است در این حالت قانون دوم انتشار فیک به سهولت حل شده و جواب ساده تری خواهد داشت . برای اولین بار ، پورویس و همکاران وی در سال 1994 ، و نیز گاوتفال و همکارانش در سال 1994 از این راه حل استفاده کردند.

بعدا در سال 1995 سوامی و همکارانش بر اساس تحقیقات جامعی که انجام داده بودند نشان دادند که  همیشه متناسب با جذر زمان افزایش نمی یابد . با این وجود آنان نشان دادند که می توان فرض کرد که  به صورت یک تابع توانی از زمان افزایش می یابد.

در آن زمان این امکان وجود نداشت که تاثیر پارامترهایی نظیر نسبت آب به سیمان ، نوع سیمان و سایر مواد چسباننده و سیمانی نظیر خاکستر بادی ، دوده سیلیسی و سرباره کوره آهنگدازی را تعیین کنند ، ولی مطالعات آزمایشگاهی ، از جمله پژوهشهای بایفورس در سال 1987 نشان داده اند که پارامترهای مزبور بر این امر تاثیر دارد. بسیاری از بررسی ها و تحقیقات کارگاهی در آن زمان ، از جمله در اسکاندیناوی ، نیز نشان داده اند که تاثیر این پارامترها بسیار زیاد است.

در آن زمان اگر میزان کلراید سطحی به صورت تابعی توانی از زمان در نظر گرفته می شد راه حلی کلی برای قانون دوم انتشار فیک وجود نداشت . با این وجود ، می یلبرو در مورد افزاشی میزان کلراید سطحی با گذشت زمان ، تردیدهایی وجود دارد.

 پیوند کلراید

کلرایدی که از طریق منافذ خمیر سیمان ، در داخل بتن انتشار می یابد ، در تماس با ترکیبات شیمیایی مختلفی قرار می گیرد . بنابراین ، این امکان وجود دارد که کلراید ، چه به صورت فیزیکی با ژل سیمانی و چه به صورت شیمیایی ، با خمیر سیمان پیوند بیابد . از آنجا که فقط این کلراید آزاد است که در داخل بتن انتشار می یابد ، لذا پیوند کلراید برای تعیین پروفیل کلراید دارای اهمیت زیادی است . رابطه بین کلرایدهای آزاد پیوند یافته به نوع ماده سیمانی بتن بستپی دارد و لذا باید آن را به صورت تجربی تعیین کرد.

در صورتی که برخی از پارامترهای مایع منفذی ، نظیر میزان pH ، دما و فشار آن تغییر کنند ، ممکن است بعضی از کلراید های پیوند یافته آزاد شوند . در نتیجه ، بسیار مناسب است که کلراید بتن را به صورت کلراید محلول در اسید تعیین کنیم.

ما در تمامی این تحقیق ، کلراید بتن را به صورت کلراید محلول در اسید و بر حسب درصدی از بتن یا ماده چسباننده آن در نظر می گیریم.

در عکس بالا شاهد استفاده از پوشش ضد اسید در سازه های دریایی هستیم جهت جلوگیری از خوردگی

کد مطلب : 539

کد مطلب : 538

آب دریا و آب هاى شور حاوى موادى هستند که به بتن و آرماتور داخل بتن صدمه مى زنند.مهمترین این مواد کلراید است.کلراید ، در صورت فراهم بودن شرایط مساعد موجب خوردگى شدید آماتورها از نوع حفره اى مى شود.

شرایط مساعد عبارتند از:  مناسب بودن غلظت کلراید در بتن مجاور آماتور ، مناسب بودن رطوبت بتن و فراهم بودن منبع تامین اکسیژن.

وجود سولفات منیزیم در آب دریا مى تواند موجب تشکیل پوشش هیدروکسید منیزیم  mg(Oh) 2 شده و در نتیجه بر روى قابلیت انتشار کلراید در داخل بتن تاثیر بگذارد.  از جمله واکنش هاى دیگرى که ممکن است رخ دهد تشکیل آراگونیت CaCo 3 است.در اینگونه شرایط قابلیت انتشار بتن هایى که در معرض آب دریا قرار گرفته اند و یا بتن هایى که در آزمایشگاه در مجاورت آب هاى حاوى کلراید قرار گرفته اند ، حتى اگر سایر شرایط  نیز ثابت باقى بماند ، ممکن است تغییر کند.همچنین ، با توجه به تحقیقاتى که هوف در سال 1986 انجام داده است. گیاهان دریایی ، چسبیدن صدفها به سطح بتن سازه هاى بتن مسلح دریایى و تهاجم ارگانیسم هاى موجود در آب دریا مى تواند در این خصوص از اهمیت خاصى برخوردار باشد. 

محیط هاى دریایی

فردیکسن و همکارانش در سال 1997 ، محیط هاى دریایى را از نظر قرارگیرى سازه هاى بتن آرمه در معرض آنها به سه ناحیه تقسیم کردند. این تقسیم بندى در شکل  2-5-1 نشان داده شده است.

الف) ناحیهى محیط جوى مناطق دریایى ، ATM:  بتن هایى که در 3 مترى یا  بیش از 3 مترى بالاتر از حداکثر تراز آب ، شامل محل برخورد امواج ، قرار دارند. در این ناحیه قرار مى گیرند.خود ناحیه ى جوى را هم مى توان در صورت لزوم به نواحى حوى پشت به باد و جوى رو به باد تقسیم بندى کرد.

ب) ناحیه ى پاشش دریای ، SPL:  بتن هایى که بین محدوده هاى 3 متر بالاتر از نقطه ى حداکثر تراز آب ، شامل محل برخورد امواج ، و 3 متر پایین تر از نقطه ى حداقل تراز آب ، شامل محل برخورد امواج ، قرار دارند در این ناحیه قرار مى گیرند. 

ج) ناحیه ى مغروق در آب دریا ، SUB : بتن هایى که در محدوده ى 3 متر پایین تر از حداقل تراز آب ، یا پایین تر از این محدوده قرار می گیرند در ناحیه مغروق قرار دارند.

پارامترهای حاکم بر سازه های دریایی

پارامترهای حاکم بر سازه های دریایی ، هم به ترکیب بتن و هم به ناحیه محیطی بستگی دارند . مقادیر این پارامترها را باید از مشاهدات و بررسی های درجا بر روی سازه های دریایی در محیط مورد نظر به دست آورد . برای انجام این ارزیابی باید مجموعه ای شامل حداقل دو مشاهده برای هر یک از پارامترها داشته باشیم . همچنین این مشاهدات باید یک بازه زمانی تا حد امکان گسترده را پوشش دهند.

مدل پیشنهادی در این تحقیق ، مقادیر به دست آمده پس از گذشت دقیقا یک سال از قرار گیری سازه در معرض محیط را به عنوان اولین مجموعه مقادیر به کار می برد.

بتن های واقع در شرایط محیطی مختلف دریایی

کحاسبات پارامترهای حاکم بر بتن های قرار گرفته در شرایط مختلف محیطی دریایی ( یعنی ناحیه پاشش دریایی ، ناحیه مغروق در آب دریا ، و محیط جوی دریایی ) اساسا به صورتی که در قبل بیان شد انجام گیرد.بر اساس نتایجی که ماگه و همکارانش در سال 1999 و مانگات و همکارانش در سال 1994 گزارش کرده اند ، معلوم شده است که پس از گذشت حدود دو سال از تهاجم کلراید به بتن بر اثر قرار گیری آن در ناحیه پاشش دریایی یا مغروق در آب دریا ، میزان کلراید سطح بتن بر اثر قرار گیری آن در ناحیه پاشش دریایی یا مغروق در آّب دریا ، میزان کلراید سطح بتن ، تقریبا و نه دقیقا ، ثابت باقی می ماند .

در مورد سازه های دریایی موجود توصیه می شود که از مقادیر یک ساله پارامترها استفاده شود در صورتی که قصد داشته باشیم بررسی های دیگری نیز به طور همزمان بر روی بتن انجام دهیم ، می توانیم چندین پروفیل کلراید از نمونه مورد نظر به دست بیاوریم . پس از آن میتوانیم با استفاده از تحلیل رگرسیون غیر خطی ، ضریب انتشار کلراید به دست آمده و نیز میزان کلراید سطحی به دست آمده در بتن را تعیین کنیم .

با این وجود ، در یک سازه دریایی در دست طراحی ما مجبور هستیم که یا از مقادیر 100 ساله مبتنی بر تحقیقات انجام شده قبلی استفاده کنیم و یا یک نوع داده مشابه آن را به کار ببریم.

انواع ساز و کارهای انتقال کلراید به داخل بتن

سازو کارهای انتقال کلراید به داخل بتن را معمولا می توان به صورت زیر تقسیم بندی کرد :

- انتشار

در این حالت ، مکانیسم انتقال کلراید به داخل بتن ناشی از تفاوت غلظت کلراید در نواحی مختلف بتن است . کلراید همواره به مناطقی نفوذ پیدا می کند غلظت کلراید در آن مناطق کمتر است .

- تراوش یا نفوذ

مکانیسم انتقال در این حالت ناشی از تفاوت فشار هیدرولیکی در نواحی مختلف بتن است . کلراید همواره به طرف مناطقی حرکت می کند که فشار هیدرولیکی در آن مناطق کمتر است انقال کلراید به بتن از طریق مکانیسم تراوش ، در بتن هایی می تواند صورت گیرد که میزان زیادی ، ترک و خرابی در آنها وجود داشته باشد.

- مهاجرت

در این حالت ، انتقال کلراید به داخل بتن ناشی از اختلاف پتانسیل الکتریکی است . کلراید همواره به طرف آن نواحی حرکت می کند که پتانسیل الکتریکی کمتری دارند . انتقال کلراید به داخل بتن از طریق مکانیسم مهاجرت هنگامی می تواند رخ دهد که بتن در معرض جریان هرز ، یعنی جریانی که از مداری غیر از مدار نظر عبور کند ، قرار گیرد . یونهای منفی کلراید ( که مثلا می تواند ناشی از خاکی باشد که در تماس با بتن قرار گرفته است ) ، به طرف نواحی آندی ( مثبت )  آرماتور ها مهاجرت می کنند و در آن نواحی آهنگ خوردگی آرماتور را افزایش داده و موجب خوردگی به صورت حفره ای می شوند . برای ایجاد شرایط مهاجرت کلراید را به داخل بتن ، مطابق با استاندارد [39]NCTI991 و یا سایر روشهای آزمایشگاهی ، کلراید را به طریق الکتروشیمیایی از درون بتن بیرون می کشند . سپس ضریب انتشار کلراید در داخل بتن را بر اساس استانداردهای مختلف ، از جمله استاندارد [40]ASTM C 1202-94 تعیین می کنند.

- همرفت

این مکانیسم هنگامی رخ می دهد که بین نقاط مختلف بتن اختلاف میزان رطوبت یا اختلاف فشار بین رطوبت نواحی مختلف مختلف بتن موجود باشد . آب ( حاوی کلراید ) همواره به طرف ناحیه ای حرکت می کند که میزان رطوبت در آنجا کمتر باشد ، مشروط بر آنکه سایر پارامترها در نقاط مختلف با یکدیگر برابر و یکسان باشند .

یکی از موارد خاص در این حالت آن است که سطح بتن خشک شود . در این صورت مایع منفذی بتن به طرف سطحی حرکت می کند که در معرض تبخیر قرار دارد . در حالتی که در داخل بتن کلراید موجود باشد ، تبخیر موجب افزایش غلظت کلراید بر روی سطحی می شود که بر روی آن تبخیر رخ می دهد . این پدیده را عملکرد فیتیله ای می نامند . یکی دیگر از حالتهای خاص تر و خشک شدن های مکرر است که می تواند موجب آن شود که غلظت کلراید بر روی سطح بتن بسیار زیاد بشود.

کد مطلب : 537

دوام بتن یکی از مهمترین مخصه های آن است که باید در هنگام طراحی و ساخت بتن ، تمهیدات لازمی برای تامین آن در نظر گرفته شود . علاوه بر آن ، می باید با روشهای مناسب علمی ، طول عمر خدمت دهی سازه های مختلف بتنی ، نحوه رفتار آن ها در شرایط مختلف محیطی ، وجود خوردگی ها و تخریب های احتمالی و علل ان ها و نحوه تعمیر و زمان انجام آنها را مشخص سازیم .

خوردگی فولاد مدفون در داخل بتن بر اثر نفوذ یون کلراید و پیامد های آن ، یکی از مهمترین انواع خرابی های سازه های بتن مسلح است که بویژه به دلیل کثرت میزان آن ، هر ساله خسارات بسیار زیادی را بر ابنیه بتنی وارد می آورد . علی رغم تحقیقات فراوانی که در این زمینه صورت گرفته است ، معهذا به دلیل اهمیت فنی و اقتصادی موضوع ، هنوز هم بخش عمده ای از تحقیقات مربوط به دوام بتن در این زمینه انجام می گیرد .

این موضوع در کشور ما نیز ، به دلیل جدی بودن مسئله ، بویژه در مناطق حاشیه سواحل و جزایر خلیج فارس و دریای عمان از اهمیت زیادی برخوردار است .

سازه و کارخوردگی فولاد بر اثر تهاجم کلراید

در این قسمت ، ابتدا در مورد ساز و کار خوردگی فولاد و سپس در مورد نقش کلراید بر آن بحث می کنیم . در واقع می توان گفت که سازه های بتن مسلح از نقطه نظر خوردگی ، یک نوع سازه بسیار مناسب به شمار می آیند ، زیرا محیط قلیایی بتن موجب حفاظت از لایه غیر فعال (Passive ) فولاد می شود. لایه مذکور آرماتور را در برابر خوردگی محافظت کرده و به آرماتور برسد ، آنگاه لایه مزیبور صدمه خورده و یا از بین می رود و لذا فولاد مستعد خوردگی می شود .

یون کلراید اساسا بر روی میلگرد فولادی موجود در بتن تاثیر می گذارد . این تاثیر به صورت خوردگی فولاد است . خوردگی فولاد د اصل یک نوع واکنش الکترو شیمیایی است. مکانیسم خوردگی فولاد در حالت کلی ناشی یونیزه شدن محیط و تشکیل پیل شمیایی است. البته ، تمامی واکنش های شمیایی اساساً ماهیت الکتریکی دارند ، زیرا الکترون ها در تمامی انواع پیوندهای شمیایی یک نوع پدیده اکسایش – کاهش (یا اکسیداسیون و احیاء) است. د اینگونه واکنش ها ، دو الکترود فلزی ، موسوم به آند و کاتد ، وجود دارند که اختلاف پتانسیلی بین آنها  برقرار ست . اگر این دو الکترود در داخل یک محلول الکترولیت قرار گیرند ، رسانایی الکتریکی باعث آن می شود که یک جریان الکترولیتی بین آند وکاتد برقرار شود. روند خوردگی معمولی فولاد، که به زنگ زدن آن می انجامد، بر تشکیل پیل خوردگی است. شرایط بروز این امر، وجود سه عامل آهن، آب و اکسیژن است.

انجام واکنش خوردگی نیازمند وجود آب و اکسیژن است. نتیجه این عمل، ایجاد ناحیه سلول یا پیل ولتایی کوچک است، الکترون های تولید شده در ناحیه آندی، به سوی ناحیه کاتدی حرک می کنند. کاتیون ها ، یعنی یونهای Fe⁺⁺ ، که در آند تولید شده اند از طریق الکترولیت به سوی  کاتد می روند. آنیون ها ، یعنی OH^- که در کاتد تولید شده اند به طرف آند حرکت می کنند.

این یون ها، در جایی، میان این دو ناحیهبه هم می رسند و ₂(OH) Fe را بوجود می آورند. این هیدروکسید، نیز  خود در حضو اکسیژن و رطوبت پایدار نیست و به ₃(OH) Feتبدیل می شود که دراصل همان اکسید آبپوشیده یا زنگ آهن، O ₂H x و O₃ Fe₂است.

در شکل 2-2-1، فرایند خوردگی فولاد در داخل بتن، نشان داده شده است.

نکته شایان ذکر این است که برای تشکیل پیل و انجام واکنش فوق ، به دو فلز به عنوان الکترود ، که با هم اهتلاف پتانسیل دارند ، نیاز داریم . در حالتهای خوردگی فولاد ، معمولا نقاط مختلف یک قطعه فلز به عنوان دو الکترود مزبور  یعنی کاتد و آند ، رفتار می کنند . علل وجود اختلاف پتانسیل بین نقاط مختلف یک قطعه فلز را می توانیم به صورت زیر بیان کنیم :

-         غیر یکنواختی ویژگیهای فلزی نظیر غیر یکنواختی سطح فلز ، غیر یکنواختی لایه های حفاظتی و یکسان نبودن کرنش ها و تنش های داخلی .

-         غیر یکنواختی مایع الکترولیت اطراف فولاد نظیر یکنواخت نبودن غلظت ها و یونهای مختلف .

-         غیر یکنواختی شرایط فیزیکی نظیر دما و میدان الکتریکی .

لذا بر اثر این شرایط ، قسمتی از فلز که نقش آند را بازی می کند ، بر اثر واکنش الکترو شیمیایی خورده می شود . در شکلهای 2-2-2 و 2-2-3 ، فرآیند خوردگی فولاد به صورت شماتیک نشان داده شده است . 

شرایط مورد نیاز برای انجام یا تسریع واکنش خوردگی فولاد

برای انجام فعل و انفعالات خوردگی فولاد، حتماً باید مطابق شکل 2-2-4 سه عامل آهن، اکسیژن، و الکترولیت آب حضور داشته باشند.

همانگونه که مشاهده میکنیم، آب باید حتماً به صورت الکترولیت باشد و لزمه این امر وجود املاح یا گازها در آن است. آب مقطر الکترولیت نیست، لذا فولاد در آب مقطر زنگ نمی زند.

آهن د هوا نیز زنگ می زند و این امر ناشی از وجودO₂و بخار آب در هوا است و در نتیجه ، پیل در هوا تشکیل می شود، البته بخار آب موجود در هوا نیز معمولاً املاح ندارد و مانند آب مقطر است، ولی گرد و غبار و کثیفی های روی آهن و نیز گازهای موجود در هوا، نظیر co , so آب را الکنرولیت می کنند و موجب فراهم آوردن شرایط زنگ زدگی فولاد می شوند . به همین دلیل کثیفی فولاد و نیز آلودگی هوا موجب تسریع فرآیند خوردگی می شوند . وجود املاح گوناگون در خام و بتن موجب تسریع خوردگی فولاد داخل آنان می شود .

از سوی دیگر ، فرآیند خوردگی نیازمند وجود اکسیژن به عنوان قطبی کننده است . لرا خوردگی فولاد مستغرق در آب ، که حاوی اکسیژن ، به عنوان قطبی کننده است . لدا خوردگی فولادهای مستعرق در آب ،که حاوی اکسیژن بسیار کمی است ، معمولا بسیار ناچیز است .

نکته شایان ذکر دیگر این است که هر چه اختلاف پتانسیل بین ند و ماتد بیشتر باشد . شدت خوردگی نیز بیشتر است .

هر گاه فاصله بین آند و کاتد بسیار کم باشد ، میکرو پیل و هرگاه این فاصله زیاد باشد ماکرو پیل تشکیل می شود . در شکل 2_2_5 ،میکرو پیل و ماکرو پیل به صورت شماتیک نشان داده شده اند .

خوردگی یک تکدمیلگرد داخل بتن نمونه ای از میکرو پیل و خوردگی دو میلگرد طولی ، که با خاموت به هم متصل شده اند ، نمونه ای از ماکرو پیل است . در ماکرو پیل اختلاف پتانسیل بین آند و کاتد بیشتر است .

ناخالصی موجود در آهن نیز سبب پیشترفت زنگ زدگی می شوند . آهن بسیار خالص به سرعت زنگ نمی زند ، بعصی از انواع ناخالصی ها ، کشیدگی ها و نقصهای بلوری موجود در آهن ، الکترون ها را جذب کرده و آنها را از ناحیه هایی که موقعیت آندی پیدا می کنند دور می کنند .

می شود . افزایش حجم ناشی از زنگ زدن ، موجب تضعیف مقطع و حتی خرابی آن و نیز گسترش و تسریع پدیده خوردگی می شود . زیرا بر اثر افزایش حجم مزبور ، ترک هایی ، عمدتا در امتداد طول فولاد ، ایجاد شده که به تدریج و با گسترش خوردگی ، عرض ترک ها بیشتر شده و ترک ها بازتر می شوند . این امر ، علاوه بر وارد آوردن صدمه به بتن و تخریب آن ، که موجب تضعیف مقطع می شود ، باعث آن می گردد که محیط خورنده و مهاجم از طریق ترک ها و درزهای ایجاد شده بهتر و سریعتر بتوانند وارد محیط شده و لذا خوردگی فولاد از این طریق نیز تسریع شود .

نقش یون کلراید در فرآیند زنگ زدن فولاد

 کلر ، جزء هالوژنها است . هر اتم هالوژن ، از گاز نجیبی که پس از آن در جدول تناوبی عناصر قرار گرفته است یک الکترون کمتر دارد . بنابراین ، هر اتم هالوژن تمایل زیادی دارد که با تشکیل یک یون با یک بار منفی و یا یک پیوند کووالانسی ، آرایش الکترونی یک گاز نجیب را به خود بگیرد . هر یک از هالوژن ها واکنش پذیرترین نافلز در دوره خود در جدول تناوبی است و کلر ، پس از فلوئور ، واکنش پذیرترین نافلزات است . الکترونگاتیویته کلر نیز پس از فاوئور ، بیش از هر عنصر دیگری است و لذا یکی از قوی ترین عوامل اکسید کننده ای است که تا کنون شناخته شده است . توانایی اکسید کنندگی هال.ژن ها و از جمله کلر را می توان در واکنش های جانشینی آن ها مشاهده کرد . کلر حتی می تواند جانشین هالوژن ها ی پتیین تر از خود ، برم و ید ، در نمکهای آن ها گردد.

نکته ای که باید متذکر گردیم این است که کلر اثر منفی و بدی بر روی بتن ساده ندارد و حتی به دلیل ترکیب کلر با  C A  موجود در بتن ، نمک نسبتا پایدار فریدل یا کلرو آلومینات کلسیم { C A CacI ( OH)  } تشکیل می شود که باعث افزایش تراکم بتن و ریزش شدن منافذ آن می شود . تاثیر منفی کلر در هنگامی است که بتن همراه با فولاد ، یعنی به صورت بتن مسلح باشد . زیرا به طوری که خواهیم گفت ، کلر موجب تسریع خوردگی فولاد می شود .

یون کلراید  C I  نیز همانند یون (  O H  ) ، البته با شدت بسیار بیشتر ، موجب واکنش الکترو شیمیایی می شود .

در شکل 2-2-6- ، فرآیند خوردگی فولاد داخل بتن بر اثر نفوذ یون کلراید نشان داده شده است .

از سوی دیگر ، همان گونه که گفتیم ، وجود قلیائیت زیاد محلول منفذی بتن باعث آن می شود که لایه اکسید غیر فعال واقع بر روی آرماتور ( به ویژه لایه مگنتیت  Fe O  و مگهمیت   ( Y-Fe o  به نحو مطلوبی محافظت بشود و از خوردگی بیشتر آن تا حد زیادی جلوگیری شود . تهاجم کلر باعث آن می شود که قلیائیت بتن کاهش یافته و با کم شدن  PH ، محیط به سمت اسیدی بودن میل کند و لذا لایه نازک اکسید محافظ فولاد ار بین رفته و روند زنگ زدگی تسریع شود . تهاجم اسید ها و کربناسیون بتن نیز تاثیر مشابهی را دارد .

شایان ذکر است که خوردگی فولاد بر اثر تهاجم یون کلراید به صورت حفره ای شدن است . مکانیسم خوردگی از نوع حفره ای آرماتور داخل بتن بر اثر تهاجم یون کلراید در شکل 2-2-7 نشان داده شده است .  

کد مطلب : 536

 گرچه امروزه در ایین نامه ها به طراحی سازه های بتن مسلح در برابر خوردگی ناشی از قرار گیری ان ها در محیط های مهاجم توجه می شود و برخی از ضوابط و دستورالعمل های فنی بدین منظور تدوین شده اند . ولی بسیاری از سوالات دخیل در تصمیم گیری طراح وجود دارند که در آیین نامه ها بطور مشخص به آن اشاره نمی شود و طراح باید براساس تجربه خود و مبتنی بر نتایج آزمایشگاهی تصمیم گیری نماید .

پایایی سازه های بتن مسلح در یک محیط تهاجمی کلرایدی عمدتا با پارامترهای زیر تعیین می شود :

-         ضخامت پوشش بتن روی آرماتور

-         نقشه های جزئیات سازه ای در سازه مورد نظر و طرحهای عملی مناسب به منظور تسهیل امکان بازرسی ، نگهداری و تعمیر

-         قابلیت انشار یون کلراید در پوشش بتن روی آرماتور ؛ این ویژگی را عمدتا بر اساس نشبت آب به مواد سیمانی ، تراکم بتن و شدت و عرض ترکها تعیین می کنند .

-         نوع و ترکیبات مواد سیمانی بتن

-         نوع آرماتور های مصرفی

دوده  سیلیس

دوده سلیس ، که به نام میکروسیلیس ، یا silica fume  نیز خوانده می شود ، یکی از مهمترین پوزولان های مصنوعی است .

این فراورده پودری که به رنگ خاکستری روشن تا تیره تا به رنگ خاکستری شبز گون متمایل به آبی ، محصولی از عملیات احیای کوارتز ناخالص در یک کوره قوس الکتریکی در کارخانه های تولید فلز سیلیسیم ، آلیاژ های سیلیسیم ، بویژه آلیاژ فرو سلیس است .

دوده سیلیس به شکل غباری اکسید شده از کوره با دمای 2000 درجه سانتیگراد به هوا بر می خیزد . این غبار سرد را متراکم کرده و جمع آوری می کنند . سپس عملیات فرآوری به منظور زدودن ناخالصی ها و کنترل ابعاد ذرات ، بر روی دوده سلیس متراکم شده انجام می گیرد .

بیش از 90 درصد ار دوده سیلیس متراکم شده ، از دی اکسید سیلیسیم غیر بلورین تشکیل شده است .

هدف استفاده از دوده سیلیس در بتن عمدتا می تواند تامین یک یا چند ویژگی بادش :

-  ساخت بتن با مقاومت زیاد

- افزایش پایایی بتن از طریق کاهش نفوذ پذیری

- جایگیزینی با سیمان بشرط وجود توجیه اقتصادی

هر چند کاربرد دوده سلیس در بتن ، کیفیت آن را بهبود می بخشد اما دست یابی به چنین کیفیتی مستلزم شناخت برخی ویژگیهای دوده سیلیس و در عین حال مراعات برخی اصول علمی و ضوابط فنی است . قطر ذرات دوده سیلیس همواره کمتر از 1 میکرون ، میانگین قطر ذرات آن 1/0 میکرون ، و سطح مخصوص متوسط آن  m/kg  20000 است . در جدول 2-1-1 ، سطح مخصوص دوده سیلیس ، خاکستر بادی ، روباره اهن گدازی و سیمان به صورت مقایسه ای ارائه شده است . 

با میکروسیلیس یا ژل میکروسیلیس با پودر ذرات سیلیسی بلورین تفاوت اساسی دارد و نباید این دو را با یکدیگر اشتباه گرفت .

• دوده سیلیس بر اثر واکنش پوزولانی ، با هیدروکسید کلسیم حاصل از هیدراسیون سیمان ، ترکیب شده و سیلیکات کلسیم هیدراته یا  CHS تشکیل می دهد .
• با استفاده از دوده سیلیس می توان بتنی با مقاومت زیاد ، با نفوذ پذیری کم و پایانی زیاد در برابر عوامل مخرب شیمیایی ساخت . مقدار وزنی دوده سیلیس بعنوان جایگزین سیمان معمولا حدود 7 درصد وزن سیمان است .
• دوده سیلیس موجب کاهش کارایی و در نتیجه افزایش نیاز به آب اختلاط بتن می شود . برای جلوگیری از افزایش میزان آب نخلوط ، باید از روان کننده ها و بویژه فوق روان کننده ها ، همراه با دود سیلیس استفاده کرد .
• مدت زمان اختلاط بتن حاوب دوده سیلیس به درصد دوده سیلیس مصرفی و شرایط اختلاط بستگی دارد که در صورت لزوم باید افزایش یابد .
• مصرف افزودنی های شیمیایی کاهنده قوی آب ، توزیع یکنواخت دوده سیلیس در بتن را تامین می کند .
• بتن تازه حاوی دوده سیلیس ، در مقایسه بل بتن معمولی از چسبندگی بیشتر و گرایش کمتر به جداشدگی و نیز کاهش آب انداختن و افزایش قابلیت پمپ شدن برخوردار است .
• بتنی که درصد وزنی دوده سیلیس آن نسبت به وزن کل مواد سیمانی بیش از 10 درصد باشد چسبنده و خمیری است . برای حفظ کارایی مورد نظر برای چنین بتنی در موقع بتن ریزی و جادادن ، توصیه می شود که اسلامپ آن ، در حدود 50 میلیمتر بیشتر از بتن فاقد دوده سیلیس در نظر گرفته شود .
• مصرف انواع متفاوت افزودنی های شیمیایی فوق کاهنده آب در بتن حاوی دوده سیلیس می توانند بر زمان گیرش بتن تاثیر بگذارد . تجربه نشان داده است که دوده سیلیس نقشی در این امر ندارد . تغییرات زمان گیرش را باید باتوجه به نوع و کیفیت و مقدار مصرف مواد افزودنی مصرفی کنترل کرد .

دوده سیلیس ، آب آزاد موجود در بتن را به سرعت جذب می نماید و بروز ترک های ناشی از نشست خمیری و خشک شدن سطح بتن را تشدید و تسریع می کند . بدین علت ، بتن حاوی دوده سیلیس را باید بلافاصله پس از جای دادن و پرداخت سطح ، سیلیس را با بخش از آب اختلاط بتن مخلوط کرده و آن را به صورت دوغاب در آورد ، سپس مخلوط دوغاب را به تدریج به سایر اجزا افزود . این امر موجب آن می شود که دوده سیلیس به صورت همگن تری در داخل بتن توزیع شود . 

کد مطلب : 535

عوامل ایجاد کننده خرابی های بتن

خرابی های بتن را می توان از دیدگاه های مختلف ، از جمله عوامل ایجاد کننده آن ها ، تقسیم بندی کرد ، عوامل ایجاد کننده خرابی های بتن را می توان به دو دسته کلی زیر تقسیم بندی کرد :

-         عوامل داخلی و ساختاری

-         عوامل خارجی و محیطی

 تهاجم کلراید به سازه های بتن مسلح

سوابق تاریخی نشان نی دهند که از دیر باز ، از بتن مسلح برای ساخت سازه های دریایی و نیز سایر سازه های در معرض کلراید – نظیر اسکله ها ، دیوار های عمود بر ساحل ، موج شکن ها ، پل ها ، رو سازی راه ها ، سکوهای شناور و سایر سازه های دور از ساحل استفاده می شده است .

با مراجعه به منابع علمی فنی قدیمی در مورد سازه های بتن مسلح در می یابیم که اگر چه در آن زمان ، مکانیزم انتقال کلراید به داخل بتن شناخته نشده بود ، معهذا موضوع تهاجم آب دریا یک زمینه تحقیقاتی مهم برای بشر بوده است . از آن زمان مطالعات و ازمایش های متعددی در مورد سازه های بتنی موجود که در معرض کلراید قرار داشته اند . صورت گرفته است و نتایج این تحقیقات در قالب گزارش ها و مقالاتی به چاپ رسیده است که از جمله آن ها می توان به گزارش های آ وود و جانسون در سال 1924{7} و فلد در سال 1968 { 8 } اشاره نمود . دانش بشر در آن زمان در خصوص تبعات ناشی از تهاجم آب دریا به سازه های بتن مسلح ، بطور عمده حول مسائل اجرایی متمرکز و ضمنا مبتنی بر تجربیات اجرایی مهندسان بوده است .

البته فقط سازه های بتن مسلح دریایی نیستند که در معرض کالراید ناشی از آب دریا قرار دارند ، سازه های بتنی مسلح مورد استفاده در ساخت راه ها نیز بر اثر تهاجم کلراید ناشی از استفاده از مواد یخ زدایی که حاوی کلراید هستند دچار مشکل و خرابی می شوند .

همچنین در برخی از مناطق جغرافیایی ، ممکن است خاک ها حاوی کلراید باشند که از جمله می توان به پشته های خاکی دریایی اشاره نمود . در این نوع خاک ها ، کلراید می تواند در صورت تماس بتن با خاک ، به داخل بتن وارد شود .

همچنین ، برخی از پساب های صنعتی حاوی کلراید است که می تواند به داخل ساختار بتن وارد شود .

کلراید ناشی از منابع مختلف را می توان به دو دسته عمده تقسیم بندی کرد :

-         کلراید ی که در حین تولید بتن تازه وارد آن می شود . این کلراید اساسا ناشی از سنگدانه های آغشته به نمک ، آب اختلاط دارای نمک و مواد افزودنی حاوی کلراید هستند .

-         کلرایدی که بر اثر عوامل محیطی به داخل بتن ( بتن سخت شده ) وارد می شود . این کلراید می تواند ناشی از آب دریا ، آب های نمک دار زیر زمینی ، پاشش آب دریا ، نمک های یخ زدا و یا پساب های صنعتی باشد .

فقط در حدود بیست سال پیش بود که بشر به این باور رسید که کلرایدی که در هنگام اختلاط بتن به داخل آن وارد می شود کلراید پیوند یافته یعنی کلراید نامحلول است و بنابراین تا زمانی که میزان آن از 2 درصد جرم ماده چسباننده بتن بیشتر نشود نباید آن را خط آفرین به حساب آوزد . در حال حاضر ، تحقیقات آزمایشگاهی و بررسی های کارگاهی نشان داده اند که پدیده هایی نظیر کربناسین نیز می توانند موجب آزاد سدن کلراید پیوند یافته شده و این امر منجر به خوردگی آرماتور ها بشود . بدین علت بوده ات که در حال حاضر در ایین نامه ها ، از جمله آیین نامه های اروپایی EN206  {9} ، تصریح شده است که باید برای میزان کلراید در سازه های بتن مسلح ، یک حد کران بالایی در نظر گرفته شود . این کران ، کسر معینی از میزان آستانه کلراید در بتن است .

تاثیر کلراید بر روی بتن

بخشی از کلراید وارده به بتن با ترکیبات بتن ، پیوند شیمیایی برقرار می کند از تر کیب کلراید و  A  و  C  که در بتن سخت شده به صورت هیدراته ، یعنی به صورت ژل آلومیناتی ، حضور دارد ، کلرور آلومینات کلسیم به فرمول C A . CaCI در می آید ترکیب اخیر را نمک فریدل می نامند .

نمک فریدل دارای انبساط کمی است . این انبساط موجب پر کردن فضای خالی و کاهش نفوذ پذیری بتن می شود و در نتیجه از این نظر سودمند است .

مراحل خرابی میلگرد داخل بتن ، بر اثر نفوذ یون کلراید { 10}

این مراحل ، مطابق شکل 2-1-1-ف به ترتیب وقوع ، عبارتند از :

-         ورود کلراید به داخل بتن ، عبور از پوشش بتنی روی میلگرد و رسیدن آن به ارماتور فولادی .

-         رسیدن به غلظت کلراید در مجاورت آرماتور فولادی به حد کافی برای شروع خوردگی و شروع شدن خوردگی آرماتور

-         پیشترفت و توسعه خوردگی آرماتور و افزایش تدریجی تنش وارده بر بتن ، از طرف آرماتور ها ، بر اثر زنگ زدگی و ابساط ناشی از آن .

-         رسیدن تنش وارد بر بتن بر اثر زنگ زدگی آرماتور ها ، به حد کافی برای ایجاد ترک در بتن و شروع ترک خوردن اولیه بتن

-         پیشترفت و توسعه ترک ها در بتن ، بازشدن ترک ها و فراهم شدن شرایط برای نفوذ و تهاجم بیشتر بودن کلراید به بتن

پکیدگی لایه پوشش بتنی روی آرماتور ، بر اثر شدت ترک خوردگی 

 کد مطلب : 534

 آب و آسیب های وارد از آن بر بتن

آب را می توان یکی از مهمترین عامل آسیب رسان به بتن و سازه های بتنی برشمرد . آب ، عنصر اولیه بوجود آوردن و تخریب کردن بسیاری از مصالح طبیعی و همچنین منشا اغلب مسائل مربوط به دوام بتن می باشد . آب به عنوان عامل بسیاری از انواع فرایند های فیزیکی کاهنده کیفیت نیز در اجسام متخلخل شناخته شده است . همچنین آب ، به عنوان وسیله ای برای انتقال یون های مهاجم ، می تواند سر چشمه فرآیند های شیمیایی کاهش دهنده کیفیت نیز باشد .

دومین نکته این است که عامل نعیین کننده و کنترل کننده پدید ه های فیزیکی – شیمیایی مرتبط با حرکات آب در اجسام متخلل ، نفوذ پذیری جامدات است . به عنوان مثال ، میزان آسیب ددیگی شیمیایی به این بستگی دارد که آیا حمله شیمیایی محدود به سطح بتن است و یا اینکه به داخل آن نیز رسوخ کرده است .

آب ف در انواع صورت های آب دریا ، اب زیر زمینی ، رودخانه ، دریاپچه ، باران ، برف و بخار ، بدون شک فراوانترین مایع در طبیعت است . مولکول های آب ، به دلیل کوچک بودن ، قادر به نفوذ به حفره های خیلی ریز می باند . آب ، به عنوان حلال ، قادر به حل کردن مواد زیادتری ، در مقایسه با سایر مایعات شناخته شده دیگر ، تشخیص داده شده است . این خاصیت ، به دلیل وجود یون ها و گازهای زیادی در بعضی از آب ها است که آب بیشترین گرمای تبخیر را در بین مایعات معمولی داراست . بنابراین در دماهای معمولی ، آب تمایل دارد که به جای آنکه تبخیر شده و مواد جامد را بر جای بگذارد ، در حالت مایع باقی بماند .

 اسیب دیدگی بر اثر واکنشهای شیمیایی

آسیب های شیمیایی وارد بر بتن و آرماتور را می توان عمده ترین و وسیع ترین آسیب ها بر شمرد و. مهمترین این آسیب ها که خسارات بسیار وسیعی را به دنبال دارد ، خوردگی آرماتور بر اثر تهاجم کلراید است .

از نظر تئوری ، هر محیطی با  PH  کمتر از 5/12 را می توان مهاجم نامید ، زیرا کاهش درجه قلیایی بودن مایع منفذی ، در نهایت منجر به ناپایدار شدن محصولات سیمانی ناشی از هیدراسیون می گردد .

از نقطه نظر تهاجم به بتن دارای سیمان پرتلند ، اغلب آبهای صنعتی و طبیعی می توانند در گروه مهاجم قرار گیرند . باید گفت که میزان حمله شیمیایی به بتن ، تابعی از  PH  مایع مهاجم و تراوایی بتن خواهد بود . وقتی که تراوایی بتن کم و  PH  آب مهاجم بالای 6 است ، میزان حمله شیمیایی آن قدر کند است که جدی تلقی نمی شود .

CO  آزاد در آب سبک و آب های راکد ، یونهای اسیدی مثل یون سولفات (  SO ) و یون کلراید ( CI ) در آب زیر زمینی و آب دریا و یون  H  در بعضی از آبهای صنعتی ، که اغلب عامل پایین آوردن  PH  به زیر 6 می باشند . برای بتن حاوی سیمان پرتلند زیان آور محسوب می شوند .

تاکید می شود که واکنشهای شیمیایی به صورت آثار فیزیکی زیان آور ، مثل افزایش تخلخل و تراوایی ، کاهش مقاومت ، ترک خوردگی و پکیدن ظاهر می شوند . در عمل ، چندین فرآیند فیزیکی و شیمیایی آسیب دیدگی ، همزمان با هم عمل کرده و حتی ممکن است یکدیگر را نیز تقویت نمایند .

نفوذ پذیری یا تراوایی

نفوذ پذیری ، از جمله مهمترین پارامتر های بتن از نظر دوام است . بسیاری از مواد مهاجم به بتن ، که عموما محلول در آب هستند . از طریق منافذ مختلف بتن به داخل آن وارد می شوند . همچنین ، بتن با منافذ کمتر از کیفیت بهتری ، چه از نظر دوام و چه از نظر مقاومت ، برخوردار است .

بنا به دلایل فوق ، آزمایش های نفوذ پذیری به عنوان یکی از شاخص های مهم دوام بتن در نظر گرفته می شوند .

نفوذ پذیری اساسا به ساختار متراکم خمیر سیمان و ناحیه انتقال و پیوند داخلی قوی ساختار بتن سخت شده بستگی دارد .

توصیه می شود که حتی المکان نسبت آب به سیمان از 45% کمتر اختیار شود . در این حالت خمیر سیمان دارای تخلخل کمتر خواهد بود . در شرایط مساوی ، چنانچه نسبت آب به سیمان از 45% به 8 % افزایش یابد ، ضریب نفوذ پذیری بتن ، 100 برابر افزایش می بابد .

یادآوری می شود که استفاده از نسبت آب به سیمان کمتر ، نیازمند توجه جدی تر و بیشتری به تراکم  وعمل آوری است وگرنه ممکن است نتایج معکوسی از آن نیز حاصل شود .

نفوذ پذیری بتن ، عامل عمده موثر برفرایند خوردگی میلگرد ها در بتن بشمار می آید . در بتنی با نفوذ پذیری کم ، آب نمی تواند به راحتی نفوذ کند . چنین بتنی احتمالا مقاومت الکتریکی بیشتری نیز دارد . بتنی با این ویژگی در مقابل جذب نمک ها و تاثیر آن ها بر میلگرد مقاومت می کند و مانع نفوذ اکسیژن نیز می شود .

هر چند بتن های معمولی ، کاملا غیر قابل نفوذ نیستند ، لیکن رعایت دقیق نسبت های اختلاط استفاده از نیروی ماهر انشانی و عمل آوری صحیح بتن ، نفوذ پذیری را بسیار کم می کند .

از جمله عوامل مهم موثر بر کاهش نفوذ پذیری بتن عبارتند از :

-         کاهش و محدود نمودن نسبت آب به مواد سیمانی ( شامل سیمان و پوزولان و مواد جایگزینی سیمانی )

-         عمل آوری مناسب و دقیق و کافی بویژه در سنین اولیه بتن ، بت روش های مناسب

-         استفاده از پوزولان ها

-         استفاده از مواد افزودنی کاهنده آب

-         استفاده از سیمان مناسب

-         تامین حداکثر تراکم با وسایل و روشهای مناسب

-         انتخاب صحیح و مناسب نسبت ها ی اختلاط بتن

انواع شرایط محیطی { 5 و 6 }

طبق آیین نامه بتن ایران و مقررات ملی ساختمان ، انواع شرایط محیطی موثر بر بتن به 5 دسته تقسیم می شود :

الف ) شرایط محیطی ملایم : به شرایطی اطلاق می شود که در آن هیچ نوع عامل مهاجمی از قبیل رطوبت ، تعریق تر و خشک شدن متناوب ، یخ زدن و ذوب شدن ، سرد و گرم شدن متناوب ، تماس با خاک مهاجم یا غیر مهاجم ، مواد خورنده ، فرسایش شدید ، عبور وسایل نقلیه یا ضربه موجود نباشد . یا عضو بتنی در مقابل این گونه عوامل مهاجم به گونه ای مطلوب محافظت شده باشد .

ب ) شرتیط محیطی متوسط : به شرایطی اطلاق می شود که در آن قطعات بتنی ، در معرض رطوبت و گاهی تعریق قرار می گیرند .

قطعاتی که بطور دائم با خاک های غیر مهاجم یا آب تماس دارند یا زیر آب با  PH  بیشتر از  5 قرار می گیرند دارایی شرایط محیطی متوسط تلقی می شوند .

ج ) شرایط محیطی شدید : به شرایطی اطلاق می شود که در آن قطعات بتنی در معرض رطوبت یا تعریق شدید یا تر و خشک شدن متناوب یا یخ زدن و آب شدن و سرد شدن و گرم شدن متناوب نه چندان شدید قرار می گیرند .

قطعاتی که در معرض پاشش آب دریا باشند یا در آب غوطه ور شوند ، به گونه ای که یک وجه آن ها در تماس یا هوا قرار گیرند ، قطعات واقع در هوای دارای یون های نمک و نیز قطعاتی که سطح آن ها در معرض خوردگی شدید ناشی از مصرف مواد یخ زدا قرار می گیرند دارای شرایط محیطی شدید محسوب می شوند .

د) شرایط محیطی بسیار شدید: به شرایطی اطلاق می شود که در آن قطعات بتنی در معرض گازها ، آب و فاضلاب ساکن با  PH  حداکثر 5 ، مواد خورنده ، یا رطوبت همرا ه با یخ زدن و آب شدن سدید قرار می گیرند . همچنین د رنمونه های ذکر شده در مورد شرتیط محیطی شدید ، در صورتی که عوامل مذکور حادتر باشند در این دسته جای می گیرند .

ه ) شرایط محیطی بسیار شدید : به شرایطی اطلاق می شود که در آن قطعات بتنی در معرض  فرسایش شدید ، عبور وسایل نقلیه ، یا آب فاضلاب جاری با  PH  حداکثر 5 قرار می گیرند . رویه بتنی محافظت نشده پارکینگ ها و قطعات بتنی در معرض آب هایی که اجسام صلبی را با خود جابجا می کند . دارای شرایط محیطی فوق العاده شدید تلقی می شوند .  شرایط محیطی جزایر و حاشیه خلیج فارس و دریای  عمان به طور عمده جزء این شرایط محیطی قرار می گیرند . 

کد مطلب : 533

تاثیر تعمیر و ترمیم بر روی عمر مفید بتن

تعمیر و ترمیم اصولی خرابی ها و اسیب دیدگی های بتن ، از جمله موجب تاثیرات زیر می شود :

-         افزایش عمر مفید در کوتاه مدت

-         افزایش عمر مفید در بلند مدت

-         فراهم آوردن امکان بهره برداری از سازه

-         کاهش زمان معطل ماندن استفاده از سازه

-         کاهش هزینه تعمیر و نگهداری سازه

نکته مهمی که باید بدان توجه داشت این است که نعمیر باید در زمان مناسب و به صورت  

اصولی انجام شود تا هر چه بیشتر موثر واقع شود . به تاخیر انداختن زمان تعمیرات ، از جمله موجب تبعات زیر می شود :

-         افزایش هزینه ها ی تعمیرات

-         امشکل تر شدن بازسازی و بهسازی

-         ناممکن شدن دستیابی به برخی از اهداف بازسازی

-         کاهش عمر مفید نهایی سازه

 عوامل آسیب رسان به بتن

عوامل آسیب رسان به بتن را از نظر عامل آسیب ، به دو دسته زیر تقسیم بندی می کنند :

-         عوامل داخلی

-         عوامل خارجی

همچنین ، عوامل آسیب رسان به بتن را از نظر زمان آسیب رسانی و شرایط بتن به دو دسته زیر تقسیم بندی می کنند :

-         عوامل آسیب رسان به بتن تازه

-         عوامل آسیب رسان به بتن سخت شده

انواع عوامل موثر بر آسیب رسانی به بتن

عوامل موثر بر آسیب رسانی به بتن ، عبارتند از :

الف ) مواد شیمیایی مهاجم و مضر . این مواد عموما ناشی از محیط یا ناشی از  بهره برداری خاص از سازه می باشند . از جمله این مواد ، می توان موارد زیر را برشمرد :

-         مواد شیمیایی موجود در محیط های صنعتی ( گازهای اسیدی ،  اکسید های گوگرد ، گاز کربنیک و...9

-         مواد مهاجم موجود در خاک ها ( مثل مواد موجود در خاک های شور یا سولفاتی )

-         مواد موجود در اجزای تشکیل دهنده بتن

ب ) اجرای بتن در نواحی با آب و هوای نامساعد و شرایط محیطی مهاجم

ج ) نفوذ پذیری ( تراوایی ) بتن

د) کیفیت نامناسب بتن ، که می تواند ناشی از عوامل متعددی نظیر مصالح نامناسب طرح اختلاط نا مناسب باشد .

و) کیفیت نامناسب اجرا ، از جمله اختلاط ، انتقال ، ریختن ، تراکم ، پرداخت و عمل آوری نامناسب .